zkSync là gì? Liệu đây có phải là mảnh ghép còn thiếu của Ethereum

zkSync là gì?

zkSync là một giải pháp mở rộng quy mô và bảo vệ quyền riêng tư cho mạng Ethereum. Hiện tại, nó có thể thực hiện các giao dịch chuyển đổi token ETH và ERC20 trên mạng Ethereum với chi phí gas thấp, cung cấp atomic swap và lệnh giới hạn (limit order), và hỗ trợ NFT L2.

Matter Labs là công ty phát triển zkSync, và nó được ra mắt vào mùa hè năm 2020. zkSync v1 là phiên bản ZK rollup dành cho thanh toán và đã được triển khai trên mạng chính Ethereum từ tháng 7 năm 2020. Với sự ủng hộ của nhiều giao thức, ví và ứng dụng phát triển trên Ethereum, zkSync đã thực hiện hơn 4 triệu giao dịch.

Phiên bản zkSync v2 là ZK rollup dành cho các hợp đồng thông minh chung, với mục tiêu duy trì tính tương thích và tổng hợp EVM. Hiện tại, testnet của phiên bản này có hơn 150 đăng ký từ các dự án trên DeFi, NFT, trò chơi, DAO, sàn giao dịch, On-Ramps, ví, công cụ phân tích dữ liệu và nhà phát triển.

Điểm nổi bật:

zkSync là một giao thức L2 dựa trên kiến trúc ZK rollup, là một phương pháp trong giải pháp "rollup" tổng quát.

Tất cả các khoản tiền được giữ bởi một hợp đồng thông minh trên chuỗi chính, trong khi tính toán và lưu trữ được thực hiện ngoài chuỗi (off-chain). Ý tưởng chính của ZK rollup là thay vì xác minh từng giao dịch riêng lẻ, các giao dịch được "cuộn lại" thành một gói, sau đó sẽ được xác minh và phê duyệt tất cả chúng đồng thời.

Một cách hiểu đơn giản hơn, ZK rollup giống như việc gom nhiều đơn hàng vào cùng một lô hàng để tiết kiệm chi phí vận chuyển. Từ đó, zkSync có thể thực hiện hàng loạt giao dịch trên mạng Ethereum một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Cách thức hoạt động: 

1. Người dùng ký các giao dịch và gửi chúng cho người xác nhận (validator).
2. Validator cuộn hàng nghìn giao dịch lại với nhau trong một khối duy nhất và gửi cam kết mật mã (mã băm gốc) của trạng thái mới cho hợp đồng thông minh trên mainnet cùng với bằng chứng mật mã (SNARK) chứng minh rằng trạng thái mới này thực sự là kết quả của ứng dụng của một số giao dịch đúng về trạng thái cũ.
3. Bằng chứng và trạng thái ∆ (một lượng nhỏ dữ liệu cho mỗi giao dịch) được công bố trên mạng chuỗi chính là call data. Điều này cho phép bất kỳ ai có thể xây dựng lại trạng thái bất cứ lúc nào.
4. Hợp đồng thông minh xác minh tính hợp lệ của tất cả các giao dịch được bao gồm trong khối và tính khả dụng của dữ liệu khối bằng cách xác minh bằng chứng và trạng thái ∆.

Xác minh SNARK rẻ hơn nhiều so với việc xác minh từng giao dịch riêng lẻ và lưu trữ trạng thái ngoài chuỗi cũng rẻ hơn đáng kể so với việc lưu trữ trên EVM. Do đó, zkSync cho phép tăng đáng kể khả năng mở rộng (~100-200 lần dung lượng mạng chính) và tiết kiệm chi phí giao dịch.

Lời kết:

Hi vọng với những thông tin trên, bạn đã có cái nhìn tổng quan về zkSync. Gem Hunter sẽ liên tục cập nhật các thông tin mới nhất về thị trường. Bạn có thể theo dõi chuyên mục thông tin dự án trên trang web của chúng tôi và tham gia vào nhóm cộng đồng của Gem Hunter để thảo luận với các thành viên khác. Cảm ơn bạn đã quan tâm đến Gem Hunter!