Sui là gì (SUI) – Tìm hiểu về dự án tiền điện tử hot nhất trên thị trường hiện nay

Có vẻ như thế giới tiền điện tử đã tìm thấy con cưng mới của mình. Mặc dù trong những năm gần đây, mọi người chủ yếu nói về các xu hướng mới nổi như DeFi, Metaverse hay token hệ AI, tuy nhiên sự chú ý của cộng đồng dường như đang đổ dồn vào một dự án mới nổi khác.

Theo đó, Sui (SUI) đang trở thành một chủ đề nóng bỏng mới trong giới tiền điện tử. Với đội ngũ tuyệt vời, công nghệ đột phá và được định giá lên tới 2 tỷ USD, Sui có vẻ sẽ trở thành dự án “kỳ lân” tiếp theo trong thời gian tới.

Sui (SUI) là gì?

Sui (SUI) là một blockchain lớp 1 được tạo ra nhằm giải quyết các vấn đề được kết nối với Web3. Nó chủ yếu tập trung vào việc giảm độ trễ trong việc thực hiện các hợp đồng thông minh, cũng như cách mạng hóa công nghệ blockchain. Điều này được thực hiện thông qua việc tăng tốc độ và bảo mật, giúp việc Web3 được áp dụng nhiều hơn.

Sui được xây dựng để có khả năng mở rộng theo chiều ngang mà không có bất kỳ giới hạn nào. Điều này đơn giản có nghĩa là nó có thể đáp ứng nhu cầu của các ứng dụng được xây dựng trên nó mà không làm tăng chi phí giao dịch. Thông qua đó, Sui loại bỏ bất kỳ tắc nghẽn nào có thể phát sinh do nhu cầu giao dịch ngày càng tăng.

Các blockchain truyền thống thường có cơ cấu các khối tuần tự. Điều này có thể gây lãng phí sức mạnh tính toán. Tuy nhiên, trong trường hợp của Sui, nhờ việc tổ chức dữ liệu thành các đối tượng độc lập, các giao dịch có thể có thể được thực hiện song song, dẫn đến giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn.

Byzantine consistent broadcast, một phát kiến được triển khai trên Sui, đảm bảo rằng chi phí hoạt động gây ra bởi sự đồng thuận toàn cầu được loại bỏ mà không làm mất đi độ an toàn. Tất cả những điều này đảm bảo rằng chi phí và thời gian giao dịch sẽ thấp ngay cả khi nhu cầu giao dịch tăng lên.

Toàn bộ mạng lưới của Sui được xây dựng với 3 nhóm người tham gia khác nhau. Gồm người dùng, người nắm giữ token và người xác thực (validator), mỗi người trong số họ đều phục vụ một mục đích khác nhau.

• Người dùng: Chịu trách nhiệm gửi giao dịch lên nền tảng.
• Người nắm giữ token: Chịu trách nhiệm ủy quyền token của họ cho người xác thực và tham gia vào cơ chế bằng chứng cổ phần PoS. Họ cũng có quyền tham gia vào việc quản lý của Sui và có thể quyết định về tương lai của dự án
• Người xác thực: Chịu trách nhiệm quản lý việc xử lý và thực hiện các giao dịch trên mạng.

Sui sử dụng một giao thức được gọi là hệ thống Bằng chứng cổ phần được ủy quyền (delegated Proof-of-Stake). Nó có các epoch (mỗi epoch kéo dài 24 giờ), trong đó những người nắm giữ Sui sẽ chọn một nhóm người xác thực để họ lưu trữ token đã staking của mình. Người xác thực sau đó chịu trách nhiệm lựa chọn và phê duyệt giao dịch. Trong epoch, token sẽ bị khóa trong hệ thống, nhưng chủ sở hữu có thể rút token của họ sau khi epoch kết thúc.

Cơ chế staking và tokenomics trong chuỗi khối Sui, nguồn: docs.sui.io

Sui hoạt động như thế nào?

Toàn bộ dự án được xây dựng xung quanh ba khái niệm chính. Cùng với nhau, những điều này đảm bảo rằng quy trình giải quyết giao dịch diễn ra ngay lập tức và chi phí giao dịch thấp. Ba trụ cột cốt lõi này là ngôn ngữ Move, thực thi giao dịch song song và Công cụ đồng thuận Sui.

Ngôn ngữ Sui Move 

Mạng của Sui dựa trên sự hỗ trợ của việc thực thi hợp đồng thông minh, trong đó ngôn ngữ Move của Sui đóng vai trò chính. Ngôn ngữ Sui Move, là phiên bản cập nhật của ngôn ngữ Move, là ngôn ngữ lập trình dựa trên Rust – ngôn ngữ lập trình phổ biến. Ngôn ngữ Move ban đầu được tạo cho dự án Diem and Novi của Facebook và hiện được sử dụng bởi Aptos, một trong những đối thủ cạnh tranh chính của Sui. Nó được tạo ra bởi cùng một nhóm làm việc trên Sui.

Ngôn ngữ Sui Move cho phép tạo các hợp đồng thông minh tùy chỉnh. Theo đó, chúng có thể được điều chỉnh cho phù hợp với các trường hợp sử dụng cụ thể, giúp cải thiện các quy trình khác nhau trong quá trình phát triển và triển khai các dự án và ứng dụng được xây dựng trên Sui. Nó cũng có thể giúp giảm chi phí liên quan đến các trung gian truyền thống. Thông qua đó, Sui có khả năng thu hút nhiều nhà phát triển và người dùng hơn vào nền tảng của riêng họ và phát triển hệ sinh thái của riêng mình cực kỳ nhanh so với các dự án khác.

Hơn nữa, ngôn ngữ Move của Sui được thiết kế để ngăn chặn việc gian lận lặp chi. Thông qua đó, nó có thể giúp Sui xây dựng một trong những nền tảng hợp đồng thông minh an toàn nhất. Ngôn ngữ lập trình này được thiết kế nhằm ngăn chặn và cải thiện một số lỗi của các ngôn ngữ lập trình tiền điện tử hiện có.

Thực thi giao dịch song song

Trụ cột quan trọng thứ hai trong quá trình phát triển của Sui là thực thi giao dịch song song. Đó cũng là một trong những đổi mới lớn nhất mà Sui mang đến cho thị trường. Không giống như trên các nền tảng hợp đồng thông minh khác, nơi các giao dịch được thực hiện lần lượt, với Sui, các giao dịch được xác minh, phê duyệt và xử lý song song, với các giao dịch đơn giản không yêu cầu bất kỳ sự đồng thuận nào.

Điều này khiến Sui trở nên khác biệt hoàn toàn khi so sánh với các blockchain khác. Chẳng hạn, Ethereum ở thời kỳ đỉnh cao có thể xử lý khoảng 15 giao dịch mỗi giây (TPS), còn mạng Bitcoin thường có thể xử lý 7 TPS. Với Sui, con số này có khả năng lên tới 120,000 giao dịch trong một giây dựa trên các lần chạy thử.

Công cụ đồng thuận Sui

Trụ cột thứ ba của toàn bộ mạng là công cụ đồng thuận của nó. Trong thời gian ra mắt, Tusk và Narwhal là các thuật toán đồng thuận mặc định. Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi vào tháng 8 năm 2022, khi Tusk được thay thế bởi Bullshark. Lý do chính cho việc này này là nhằm mục đích giảm các vấn đề về độ trễ.

Hiện tại, Narwhal được sử dụng làm mempool và Bullshark đặt tiêu chuẩn cho việc sắp xếp dữ liệu. Điều này giúp Công cụ đồng thuận Sui đọc dữ liệu đúng cách và không có bất kỳ xung đột nào. Nó cũng là một phần của toàn bộ bộ nhớ Đồ thị theo chu kỳ có hướng (DAG).

Hệ sinh thái Sui

Sui đang sở hữu một trong những hệ sinh thái mạnh mẽ và phát triển nhất hiện nay, bắt đầu từ các dự án và sáng kiến riêng như Sui Wallet hoặc Sui Explorer, và hàng trăm giải pháp khác nhau khác.

Sui Explorer (Suiscan)

Suiscan, trình duyệt gốc của Sui, được ra mắt vào tháng 8 năm 2022. Giống như Bitcoin hay Ethereum, cả hai đều có công cụ quét và giao dịch riêng, Suiscan đóng vai trò là công cụ minh bạch đáng tin cậy. Nó có một số chức năng khác nhau như duy trì và đảm bảo dữ liệu trên chuỗi được cập nhật và chính xác nhất, hoạt động như một công cụ nhanh chóng và đáng tin cậy để gỡ lỗi và kiểm tra hoặc cung cấp sự phát triển hợp đồng thông minh hữu ích.

Ví Sui (Sui Wallet)

Sui Wallet là một trong những tính năng chính mà nhóm từ Sui đã mang đến cho người dùng. Đây là một tiện ích mở rộng mã nguồn mở của Chrome có giao diện thân thiện với người dùng. Nó cho phép lưu trữ và quản lý tất cả các tài sản dựa trên Sui ở một nơi. Nó cũng có thể tương tác với các dApp khác nhau vì nó hỗ trợ tất cả các tích hợp có thể có từ hệ sinh thái Sui. Sui Wallet cũng cho phép lưu trữ NFT hoặc theo dõi các giao dịch.

Quỹ lưu trữ

Quỹ lưu trữ của Sui là một phần quan trọng trong tính bền vững của dự án. Nó được thiết kế để phân phối lại phí gas cho những người xác nhận trong tương lai. Quỹ được thiết kế để đảm bảo rằng dòng vốn chảy ra từ quỹ sẽ luôn nhỏ hơn dòng vốn chảy vào quỹ. Điều thú vị là có thể có hai loại dòng vốn vào khác nhau. Đầu tiên là phí lưu trữ cho các giao dịch được thực hiện trong epoch hiện tại (24 giờ). Thứ hai là tái đầu tư phần thưởng staking không được trả cho người xác nhận.

Thông qua quá trình này, cũng như thông qua việc đảm bảo rằng quỹ không bao giờ động đến tiền gốc, nhóm Sui đã cố gắng đảm bảo rằng hệ sinh thái sẽ tự duy trì trong tương lai và có thể tồn tại mãi mãi.

10 dự án hàng đầu được xây dựng trên Sui

Nhưng đó chưa phải là tất cả. Toàn bộ hệ sinh thái được xây dựng xung quanh Sui là vô cùng rộng lớn. Bên cạnh những những dự án được kết nối trực tiếp với Sui, còn vô số dự án tiềm năng khác được xây dựng trên nó.

Nó bao gồm các dự án từ các lĩnh vực khác nhau như bảo mật, quyền riêng tư, trò chơi, NFT, DeFi, AMM, lưu ký, quản trị, cho vay, v.v. Dưới đây là 10 dự án hàng đầu đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau, cho thấy vô số khả năng mà hệ sinh thái của Sui mang lại.

Sui Global: Hướng dẫn đơn giản về toàn bộ hệ sinh thái Sui. Mục tiêu chính của nó là nâng cao nhận thức về sự phát triển của toàn bộ blockchain và hệ sinh thái Sui. Sui Global cũng đang cố gắng gắn kết cộng đồng với sự phát triển của Sui, các dự án dựa trên mạng hoặc trong hệ sinh thái cũng như triển vọng tương lai của chúng.

OtterSec: Là một công ty bảo mật blockchain đang tập trung vào việc xác định và vá bất kỳ lỗi và cách khai thác nào có thể xảy ra trước khi chúng được phát hành ra thị trường. OtterSec đang hợp tác chặt chẽ với các nhà phát triển và nhóm đứng sau các dự án trên hệ sinh thái Sui để giúp họ tránh mọi rắc rối về bảo mật trong tương lai.

Ethos: Là một dự án xây dựng cơ sở hạ tầng ví ảo với mục tiêu biến ví thành cơ sở chính cho người dùng Web3. Nó bao gồm một số phần quan trọng như EthosConnect hoặc Ethos Wallet.

Suifly: Một giao thức web bảo mật cung cấp bảo mật và quyền riêng tư vô song cho người dùng. Nó làm như vậy thông qua các mạng VPN phi tập trung (dVPN), vì nó dựa trên mạng bảo mật AI phi tập trung blockchain được xây dựng trên Web3.

Giao thức Umi: Là công cụ tổng hợp DEX đầu tiên được xây dựng trên Sui. Nó cung cấp cho nhà giao dịch các tùy chọn về lộ trình swap tối ưu với tỷ giá hối đoái tốt nhất thông qua việc triển khai thuật toán tìm kiếm đồ thị và kết hợp nhiều AMMS, sổ lệnh và giao thức thanh khoản.

Taurus: Là một dự án nhằm xây dựng sự tự do của các bộ sưu tập NFT một cách linh hoạt hơn. Nhóm phát triển đang có kế hoạch cho phép mọi người trở thành người sưu tập cũng như người tạo ra NFT vì họ tin rằng NFT nên trao quyền cho các cá nhân kiểm soát danh tính kỹ thuật số của họ.

BlueMove: một siêu ứng dụng dựa trên Sui cung cấp bảng khởi chạy NFT, thị trường và DEX, tất cả đều ở một nơi với trải nghiệm di động và web liền mạch. Nó được coi là một lựa chọn lý tưởng cho cả nhà giao dịch và nhà phát triển, một sự kết hợp hiếm thấy ngày nay.

Sui of Hanako: Là tác phẩm nghệ thuật và bộ sưu tập gốc của NFT dựa trên văn hóa Nhật Bản với một chút thay đổi nhỏ, bao gồm sự pha trộn của các xu hướng hiện tại. Mục tiêu của dự án này là bảo tồn lịch sử văn hóa Nhật Bản. Ngoài ra, nhóm phát triển cũng cung cấp nhiều tiện ích khác nhau như từ thiện, airdrop độc quyền, công cụ phân tích hoặc chia sẻ doanh thu tiền bản quyền.

MoveFlow: Là một giao thức phát trực tuyến tài sản tiền điện tử được xây dựng trên hệ sinh thái Move của Sui. Nó cho phép các luồng thanh toán tức thời, liền mạch và không bị gián đoạn. Toàn bộ giao thức cho phép các luồng thanh toán tự động theo các quy tắc được xác định trước của tất cả người dùng trong một giao dịch.

Arcade Champion: Là trò chơi thông thường kết hợp trên thiết bị di động đầu tiên phát triển xoay quanh các yếu tố chơi để sở hữu (play-to-own) và NFT dựa trên những người anh hùng. Arcade Champion nhằm mục đích phát minh lại các trò chơi arcade cổ điển nhờ tích hợp NFT và các yếu tố play-to-own.

Một số ví dụ khác về các dự án được xây dựng trên Sui, nguồn: sui.directory

Trên đây chỉ là vài trong số vô số dự án được xây dựng trên Sui đã đang hoạt động trong hệ sinh thái của nó. Trong số này, còn có các dự án như RyuFinance, Patronus, Stakin, Fenture Finance hoặc Mobius, chắc chắn sẽ nằm trong tầm ngắm của bất kỳ ai quan tâm đến tương lai và sự phát triển của Sui.

Đội ngũ phát triển SUI

Nhóm phát triển đằng sau Sui bao gồm những cái tên nổi tiếng nhất trong không gian tiền điện tử. Mặc dù số lượng nhóm không lớn, hiện tại chỉ có khoảng 13 thành viên, nhưng 5 người đồng sáng lập đều có kinh nghiệm kỳ cựu. Evan Cheng, Sam Blackshear, Adeniyi Abiodun, George Danezis và Kostas Chalkias đều từng là giám đốc điều hành và lãnh đạo trong dự án Novi của Meta. Novi đã được phát triển như một trong những ví kỹ thuật số hàng đầu. Tuy nhiên, nó đã không thành công, dẫn đến việc 5 thành viên trong nhóm này đồng sáng lập một dự án mới có tên là Sui.

Đội ngũ đồng sáng lập Sui, nguồn: mystenlabs.com

Trước Sui, họ chịu trách nhiệm tạo và cung cấp một số thành phần nguồn mở tiên tiến nhất như công cụ thực thi, ngôn ngữ lập trình hoặc mật mã của mạng Diem (Novi).

Bên cạnh những người sáng lập và đội ngũ nổi tiếng và cực kỳ lành nghề, Sui còn có một danh sách các nhà đầu tư và người ủng hộ ấn tượng. Dự án đã huy động được gần 350 triệu USD trong hai vòng cấp vốn. Vòng tài trợ Series A do Andreessen Horowitz dẫn đầu cùng với những bên tham gia khác như Slow Ventures, Standard Crypto, Electric Capital (Samsung Next) và kết thúc với Mysten Labs, công ty đứng sau Sui, huy động được 36 triệu USD vào cuối năm 2021.

Vòng tài trợ thứ hai thậm chí còn thành công hơn khi kêu gọi được số tiền lên tới 300 triệu USD với mức định giá của Sui là 2 tỷ USD. Vòng này do FTX Ventures dẫn đầu vào thời điểm đó, với Jump Crypto, Circle Ventures, Franklin Templeton và O’Leary Ventures tham gia với tư cách là nhà đầu tư.

Tokenomics của SUI

Blockchain Sui cũng có token gốc của riêng nó, SUI, với một số trường hợp sử dụng và tiện ích nhất định. Token SUI có thể dễ dàng được lưu trữ trong Sui Wallet để bảo mật dễ dàng. Dưới đây là bốn mục đích chính hiện tại của SUI:

• Staking: Người dùng có thể staking và nhận thu nhập thụ động dưới dạng token SUI.
• Thanh toán phí: Token SUI cũng có thể được sử dụng để thanh toán phí gas trong quá trình giao dịch.
• Tài sản: Token SUI cũng được coi là một tài sản trong toàn bộ hệ sinh thái. Điều này có nghĩa là nó mang các chức năng của tiền trong hệ thống vì nó có thể được sử dụng như một phương tiện trao đổi, lưu trữ giá trị cũng như đơn vị tài khoản.
• Quản trị: Giống như các token PoS khác, SUI có thể được sử dụng để bỏ phiếu trong bất kỳ cuộc bỏ phiếu quản trị trên chuỗi nào. Do đó, những người nắm SUI có quyền đưa ra các quyết định ảnh hưởng đến tương lai của dự án bằng cách thể hiện sự ủng hộ hoặc không đồng ý của họ trong các cuộc bỏ phiếu chiến lược khác nhau.

Tổng nguồn cung SUI được chỉ định trước là 10 tỷ token, hiện có khoảng 3 tỷ SUI đã được lưu hành. Khi ra mắt, 50% số token đã được đưa vào Dự trữ cộng đồng (Community Reserve) để tài trợ cho các khoản trợ cấp, nghiên cứu và phát triển của người xác thực, 20% được trao cho những người đóng góp sớm, 14% cho các nhà đầu tư, 10% cho kho bạc của Mysten Labs và 6% còn lại được gửi đến Chương trình Tiếp cận Cộng đồng (CAP).

Tokenomics của SUI. Nguồn: sui.io

Kết luận

Sui là một trong những token tiền điện tử hấp dẫn nhất trên thị trường hiện nay. Nó đang ngày càng thu hút được sự chú ý của tất cả cộng đồng trong không gian. Điều này không có gì ngạc nhiên. Vì đây là một dự án sáng tạo, với nhiều công nghệ tiên tiến và mang lại rất nhiều thay đổi cho ngành. Sui cũng giúp giải quyết một số vấn đề phổ biến diễn ra trong các nền tảng hợp đồng thông minh hiện nay.

Trên hết, Sui có một đội ngũ phát triển đáng kinh ngạc với kinh nghiệm và chuyên môn đáng nể. Với sự hậu thuẫn khổng lồ của các nhà đầu tư và VC và mức định giá ấn tượng 2 tỷ USD, Sui chắc chắn đang sở hữu tất cả những gì nó cần để trở thành một dự án tiền điện tử thành công.

Trừ khi có điều gì đó không ổn xảy ra trong quá trình phát triển hoặc triển khai dự án, Sui có vẻ như đã sẵn sàng trở thành đồng tiền điện tử lớn tiếp theo. Nhiều người hy vọng rằng dự án này sẽ tăng lên TOP 50, thậm chí là TOP 10 mà không gặp bất kỳ trở ngại nào trong tương lai gần trong bối cảnh nhà đầu tư đang rất về Sui.