DAO là gì ? Ứng dụng thực tế của DAO?

DAO là gì?

DAO hay Tổ chức tự trị phi tập trung (decentralized autonomous organization) là một tổ chức được thiết kế để tự động hóa và phi tập trung.Nó hoạt động như một hình thức của quỹ đầu tư mạo hiểm, dựa trên mã nguồn mở và không có cấu trúc quản lý hoặc ban giám đốc điển hình. Để được phân cấp hoàn toàn, DAO không bị ảnh hưởng với bất kỳ quốc gia cụ thể nào, mặc dù nó đã sử dụng mạng ethereum.

Nói một khái quát, đó chính là cách thức hoạt động của một DAO, hoặc một tổ chức tự trị phi tập trung. Ý tưởng về mô hình quản lý như vậy đã được lưu hành trong cộng đồng tiền mã hóa kể từ khi Bitcoin xoay xở để thoát khỏi những bên trung gian trong các giao dịch tài chính. Tương tự, ý tưởng chính đằng sau DAO là thành lập một công ty hoặc một tổ chức có thể hoạt động đầy đủ mà không cần các cấp bậc quản lý.

Điều quan trọng là rút ra được sự khác biệt giữa DAO dưới vai trò là một loại tổ chức, và The DAO – chỉ đơn thuần là tên của một trong những tổ chức đó. Dự án này là một trong những nỗ lực đầu tiên trong việc tạo ra một DAO và nó đã thất bại một cách ngoạn mục do lỗi trong code ban đầu của nó.

DAO hoạt động như thế nào?

DAO với mục đích làm theo cấu trúc công ty, nơi quy tắc và quy định được xây dựng bằng cách sử dụng mã nguồn mở và được thực thi thông qua việc sử dụng smart contract. Smart contract là các thỏa thuận được lập trình để thực thi nếu và khi các điều kiện nhất định được đáp ứng.

Để gắn kết lợi ích của cả tổ chức và của thành viên, DAO khuyến khích một mạng lưới người dùng phân tán. Một trong những đặc điểm chính của DAO là nguồn vốn nội bộ được sử dụng để khuyến khích và đảm bảo rằng tổ chức vận hành trơn tru:

• Funding phase:
  • Khi các quy tắc ban đầu được thiết lập và lập trình thành smart contract, các DAO thường bước vào giai đoạn cấp vốn mà bất kỳ ai muốn truy cập đều có thể tham gia.
• Governance:
  • Vào cuối giai đoạn cấp vốn, DAO được coi là đang hoạt động và hoạt động. Tất cả các quyết định quan trọng xung quanh tổ chức đều được đưa ra bởi những người dùng đạt được sự đồng thuận về các đề xuất.
  • Bằng cách sở hữu và lock tiền điện tử vào voting contract, người dùng có khả năng bỏ phiếu cho các đề xuất, với trọng lượng biểu quyết tỷ lệ thuận với số lượng tiền điện tử bị lock.
  • Đề xuất sau đó được đưa ra dựa trên các quy tắc đồng thuận mạng được xác định trước và voters được thưởng thêm tiền điện tử khi tham gia.

Làm thế nào để trở thành cổ đông của DAO và tại sao?

Đầu tư vào DAO tương đối dễ dàng, đặc biệt nếu bạn biết cách mua Ether hoặc Bitcoin và đã có sẵn ví. Tất cả những gì bạn thực sự cần làm là mua token của một DAO cụ thể, tương đương với việc mua cổ phiếu của một công ty.

Khi giai đoạn cấp vốn đóng lại, bạn sẽ có thể đưa ra các đề xuất cũng như bỏ phiếu cho chúng và thậm chí có thể kiếm được lợi nhuận. Số lượng token được mua sẽ tương quan với số lượng quyền biểu quyết bạn nhận được.

Tuy nhiên, trước khi đầu tư, hãy chắc chắn là bạn biết chính xác những gì bạn đang tự làm. DAO hoàn toàn minh bạch và các code cơ bản của chúng luôn là mã nguồn mở, điều đó có nghĩa là bạn có cơ hội xem xét các mã để đảm bảo rằng không có lỗi hoặc sai sót nào trong đó.

Dapp (hay Decentralized application) là 1 ứng dụng phi tập trung. Theo đó chúng tương tự như những ứng dụng thông thường khác và cung cấp những chức năng tương tự. Tuy nhiên điểm khác biệt là Dapp được chạy tại mạng ngang hàng, ví dụ hạn như Blockchain.

DAO về cơ bản là một “giống nòi” mang trong nó sự tham vọng của các ứng dụng phi tập trung. Theo mô tả trong sách trắng Ethereum thì chúng thuộc vào loại khác, bao gồm các hệ thống bầu cử và quản trị. Hai loại Dapps khác là ứng dụng quản lý tiền và ứng dụng có liên quan đến tiền, nhưng chúng cũng yêu cầu một lĩnh vực khác (bảo hiểm, từ thiện, tài sản, v.v.)..

Điểm khác biệt của Dao?

DAO khác với các tổ chức truyền thống:

• Thay vì bị chi phối bởi một nhóm, các DAO sử dụng một bộ quy tắc được viết ra bằng mã và được thực thi bởi mạng máy tính chạy phần mềm dùng chung.
• Để trở thành thành viên của một DAO, đầu tiên người  tham gia DAO bằng cách mua tiền điền tử của nó. Khi đó, việc hold thường mang lại cho người dùng quyền bỏ phiếu đối với các đề xuất và cập nhật. Và tất nhiên nó tỷ lệ thuận với số tiền của holder.

BitShares là ví dụ thành công đầu tiên của DAO. Đây là một nền tảng thương mại điện tử ảo liên kết người bán và khách hàng mà không có cơ quan trung ương. Vào thời điểm đó, Bitshares được coi là một công ty tự trị phi tập trung (DAC), một thuật ngữ được đặt ra bởi founder Dan Larimer.

Đặc biệt, DAO đầu tiên được tạo ra trên blokchain Ethereum , có tên là The DAO, đã bị tranh cãi gay gắt do hacker tìm thấy lỗ hổng.

Ưu điểm và nhược điểm của DAO

Ưu điểm

• Nhờ công nghệ blockchain, các tổ chức có thể tạo ra một môi trường để cộng tác ngang hàng giữa các thành viên mà không cần phải dựa vào một thực thể tập trung.
• Với mô hình DAO, mã (code) là thứ duy nhất cần thiết để tạo niềm tin, vì nó minh bạch và công khai. Mọi thành viên có thể kiểm tra nó.
• Một ưu điểm nổi bật khác của các DAO là không phân cấp. Tất cả thành viên đều đứng ngang hàng với nhau. DAO cho phép mọi người cộng tác trên toàn cầu, bất kể vị trí, chủng tộc, địa vị xã hội,… Công nghệ blockchain cho phép truy cập bình đẳng vào các tài nguyên và quy trình bỏ phiếu của công ty. Các quy tắc và hợp đồng được thực hiện tự động.

Nhược điểm

• DAO là một công nghệ mới cần giải quyết một số thách thức để áp dụng rộng rãi. Ví dụ, khó để sửa lỗi và sơ hở trong mã sau khi được xuất bản. Trên thực tế, không thể thay đổi, vì vậy nó phải được viết lại hoàn toàn khi online. Mã cung cấp công khai nên bất kỳ ai cũng có thể truy cập, phát hiện vấn đề và hack hệ thống.
• Mặc dù smart contract và quản trị có sự tham gia làm giảm chi phí kỹ thuật cho việc quản lý và vận hành của tổ chức, nhưng việc đạt được sự đồng thuận của nhóm có thể là một thách thức.
• Mô hình quản lý yêu cầu các thành viên DAO phải liên tục tham gia vào các hoạt động. 

Ứng dụng thực tế của DAO

Dự án tiền điện tử

DAO vẫn còn khá sơ khai. Có thể liệt kê một số dự án blockchain thể hiện nguyên lý của nó: Bitcoin, Bitshares, Dash, MarkerDAO, Uniswap, BitDAO,…

• Bitcoin: DAO thô sơ đầu tiên vì nó hoạt động hoàn toàn theo một giao thức đồng thuận, điều phối hành vi của một mạng lưới rộng lớn.
• Bitshares: Tổ chức này tự hào về công nghệ đi trước thời đại. Bằng cách cung cấp khả năng tự quản lý với hệ thống bỏ phiếu nâng cao, thời gian xử lý 3 giây và nền tảng defi được tích hợp sẵn.
• Dash: Hoạt động dựa vào khuyến khích tiền tệ các bên liên quan, được gọi là Masternodes. Những người trở thành thành viên bỏ phiếu khi họ mua DASH. Cấu trúc cho phép tất cả thành viên tham gia và đưa ra quyết định theo các quy tắc đã đặt ra.
• MakerDAO: Cái tên nói lên tất cả. MakerDAO là một phần của hệ thống lớn hơn, Maker Protocol. Nó là DAO sử dụng kết hợp tài sản tiền điện tử (Dai và MKR). Dai là stablecoin này cho phép thực hiện các giao dịch mà không cần sự tham gia nào của bên thứ ba như ngân hàng, chính phủ. MKR là token cung cấp cho holder giữ quyền biểu quyết,…
• Uniswap: Uniswap phát hành native governance token UNI. Qua đó, trở thành giao thức phi tập trung, thuộc sở hữu của cộng đồng.

Hy vọng những thông tin được cung cấp qua bài viết này,Bitnews đã giúp bạn có cái nhìn chi tiết và tổng quan hơn về Dao.